مهر گزارش می دهد؛
سرقت هدفمند اطلاعات ایرانیها توسط تلگرام، درآمدزایی با محرمانه ها
لینك بگیر: فروش حجم عظیمی از اطلاعات كاربران در فضای مجازی منبع اصلی درآمد شبكه های اجتماعی همچون تلگرام است كه این اقدام علاوه بر نقض حریم شخصی افراد، تهدیدی برای امنیت ملی به حساب می آید.
به گزارش لینك بگیر به نقل از مهر، به علت اتصال سنسورها و دستگاهها به اینترنت، تصویری كاملا مشابه دنیای واقعی در فضای مجازی هم در حال تكمیل است كه اجزای بسیار كوچك این ساختار در حال تكامل، «داده» نام دارد. این داده ها همانند قطعات یك پازل می توانند در كنار یكدیگر قرار گرفته و تصاویر و اطلاعاتی را در اختیار قرار دهند كه تصمیم گیران عرصه سیاست و تجارت را متقاضی دراختیار داشتن این اطلاعات كرده است. در این راستا روزانه حجم عظیمی از داده های تولیدی توسط شركتهای عرضه دهنده شبكه های اجتماعی و پیام رسان، مدیریت و تحلیل می گردد و نتایج حاصل از تحلیل روی این داده های كلان (بیگ دیتا)، متقاضی بسیاری داشته و از بنگاههای تجاری (كه برای بهره مندی در تبلیغات هوشمند به این اطلاعات نیاز دارند) تا سازمانهای امنیتی و حاكمیتی (برای رصد وضعیت ملتها در نقاط مختلف دنیا)، متقاضی این داده ها هستند. حتی در این بین شركتهای تحلیلی بسیاری، كلان داده ها را منبع اصلی درآمد خود قرار داده و با عرضه گزارشهای هدفمند، حتی می توانند نتیجه انتخابات مختلف را تغییر دهند. از این رو مسئله صیانت از داده های كاربران به خصوص با فراگیری پلتفرمهای دریافت داده آنها (از شركتهایی مانند آمازون گرفته تا شبكه های اجتماعی و پیام رسان و هم پلت فرم های عرضه دهنده خدمات اینترنت اشیاء) در خیلی از كشورهای دنیا مورد توجه ویژه قرار گرفته و سیاستها، قوانین و مقررات بسیاری هم در این خصوص وضع شده است. آمارها نشان داده است كه شركتهای عرضه دهنده پلت فرم محتوایی همچون پیام رسان، چندین پتابایت داده و اطلاعات را در اختیار دارند كه این داده ها از تراكنشهای آنلاین، ویدئوها، صوتها و كلیك كردنها و ارسال، سنسورها و تلفنهای همراه، درخواستهای جستجو، یادداشتها، تعاملات شبكه های اجتماعی، داده های علمی و برنامه های كاربردی آنها تولید می شوند. بنابراین گفته می گردد كه رفتار یك كاربر در شبكه های اجتماعی و پیام رسان، اطلاعات زیادی را درباره او به دست می دهد و استفاده از داده های شبكه های اجتماعی برای تدوین استراتژی بازاریابی، یكی از خصوصیات این شبكه ها است كه در ازای خدمات مجانی به كاربران، از اطلاعات آنان برای بازاریابی استفاده می نمایند. رشد درآمدهای حاصل از بیگ دیتا در دنیا تحلیلهایی كه روی داده ها و با روشهای بسیار پیشرفته ای انجام می گیرد، نتایجی را به دنبال خواهد داشت كه می تواند برای مقاصد اقتصادی، اجتماعی، مدیریت افكار عمومی، سیاسی، امنیتی و نظامی مورد استفاده قرار گیرد. به نحوی كه برمبنای پیش بینی موسسه استاتیسا، درآمد حاصل از كلان داده و تحلیلهای تجاری از آن تا سال ۲۰۲۰ به ۲۱۰ میلیارد دلار در جهان خواهد رسید. شركتهای عرضه دهنده این خدمات به منبع عظیمی از درآمد دست پیداكرده اند و بنابراین درآمدهای حاصل از كلان داده در دنیا در حال گسترش است. نارضایتی كاربران از تحلیل داده های شخصی توسط كمپانی های بزرگ دنیا نكته مهم بعدی كه باید مورد توجه قرار گیرد این است كه تحلیلی كه پیام رسانها و شركتهای بزرگ اینترنتی روی داده ها انجام می دهند، عموما بدون اطلاع یا رضایت كاربران انجام می گردد. در سالهای اخیر اخبار متعددی از دزدی و سوءاستفاده از اطلاعات كاربران شركتهای بزرگ اینترنتی همچون EBAY و یاهو توسط هكرها منتشر گردید كه در این موارد اطلاعات میلیونها كاربر به واسطه وجود ضعفهای امنیتی در پلت فرم این شركتها افشاء شد. رویكرد شركتهای اینترنتی و پیام رسانها در بهره برداری از داده های كلان بدون كسب اجازه و رضایت مردم و خارج از سیاستهای یك كشور، علاوه بر نقض آشكار حریم خصوصی افراد زمانی بیش از پیش اهمیت پیدا خواهد نمود كه این شركتها عملا در حوزه های اقتصادی و سیاسی مستقل شده و خویش را فراتر از سیاستهای دولتها و قوانین حاكم بر آنها دانسته و خویش را متعلق و ملزم به رعایت قوانین هیچ كشوری نمی دانند.
داده های كاربران ایرانی در تلگرام محافظت نمی شود این مورد برای كشور ایران هم مصداق مشخصی دارد. چند سالی است كه پیام رسانها و شبكه های اجتماعی بسیاری در حال فعالیت در ایران هستند و تعداد كاربران قابل توجهی را هم به خود جذب كرده اند. در این میان پیام رسان تلگرام توانسته بود در سال های اخیر كاربران بسیاری را در ایران به دست آورد، كاربرانی كه محتوای فراوانی را بر بستر این پیام رسان تولید و نشر داده و داده های فراوانی را در اختیار تلگرام قرار دادند. اما آنچه در این میان می تواند مورد سوال قرار بگیرد، این است كه آیا تلگرام سازوكار مشخصی را برای حفاظت از اطلاعات شخصی انبوه كاربران خود اتخاذ نموده و اینكه آیا این سازوكار توسط مراجع امنیتی معتبر مورد تائید قرار گرفته است؟ مخاطره نشت و سوءاستفاده از اطلاعات كاربران در این فضا چقدر است؟ افشای شماره تماس و اطلاعات شخصی میلیونها كاربر ایرانی چه عواقبی می تواند در برداشته باشد؟ به اذعان تلگرام، الگوریتم رمزگذاری پیامها در این شبكه استاندارد نبوده و الگوریتم های امنیتی تلگرام توسط هیچ نهاد معتبری صحت سنجی و مورد تائید قرار نگرفته است. اما مهمتر از ملاحظات امنیتی و حفظ داده های كاربران در مقابل حملات هكری، كلان داده های كاربران ایرانی است كه در اختیار تلگرام قرار داشته است. تلگرام بعنوان یك پیام رسان غالب كه چند سالی است در كشور فعالیت داشته و توانست بیش از ۴۰ میلیون كاربر ایرانی را جذب نماید، تبدیل به محل ذخیره كلان داده های این تعداد كاربر شده است. این پیام رسان به این داده ها دسترسی داشته و می تواند برای مقاصد تجاری (وغیرتجاری) خود از آنها استفاده نماید. حال آنچه اهمیت فراوانی دارد این است كه چه كسی باید و می تواند از این داده ها استفاده كند؟ و در نهایت این سوال مطرح می گردد كه واقعاً چه مراكزی داده های ایرانی ها را مورد بهره برداری قرار می دهند؟ عدم پایبندی تلگرام در قبال حفاظت از داده های كاربران از این رو مركز ملی فضای مجازی در گزارشی با عنوان الگوی مصرف پیام رسانهای اجتماعی مبحث بهره برداری از كلان داده های كاربران ایرانی توسط تلگرام را با هدف بررسی میزان تعهد این پیام رسان به حفاظت از داده های كاربران به چالش كشیده است. برمبنای این گزارش طبق آخرین آمار ایرانی ها حدود ۶۰ درصد كاربران تلگرام را تشكیل می دادند و هم جابجایی روزانه حدود ۱۵ میلیارد پیام در این پیام رسان، نشان می داد كه سهم محتوای فارسی قابل توجهی در تلگرام ذخیره شده بود كه این حجم عظیم داده برای سازمانها و مؤسسات تحلیل و پردازش محتوا بسیار قابل توجه بود. با وجودی كه حجم انبوهی از داده های كاربران ایرانی در تلگرام قرار داشت و این بستر به آرشیو اسناد افراد و خانواده ها تبدیل گشته بود اما برخلاف رویه های مرسوم بین المللی این پیام رسان هیچگونه تعهدی در هیچ سطحی به كاربران خود یا مقامات مسئول در جمهوری اسلامی ایران نسپرده بود. چه اطلاعاتی از كاربران ایرانی برای تلگرام اهمیت داشت برمبنای بررسی های صورت گرفته از جانب مركز ملی فضای مجازی، تحلیل كلان داده كاربران ایرانی توسط تلگرام در ابعاد ملی می توانست اطلاعات گسترده ای را در مورد صدمه پذیریهای كشور در اختیار مراجع بیگانه و دولتهای متخاصم قرار دهد. بعنوان تحلیل سوابق فعالیت ۴۰ میلیون كاربر تلگرام همچون سبك زندگی ایرانی ها از لحاظ ساعت خواب و بیداری، اوقات فراغت، برنامه غذایی، ارتباطات خانوادگی و دوستان، رسمی و غیررسمی، مكانهای محبوب و پررفت و آمد از این طریق به راحتی قابل استخراج است. ۱. بخشی از این داده ها مربوط به زندگی شخصی كاربران است؛ دوستان و نزدیكان و اعضای خانواده افراد با استفاده از متن و محتوای پیام می توانند قابل شناسایی باشند. خیلی از افراد گروههای خانوادگی داشتند كه این گروهها می توانستند اطلاعات بسیاری اعم از مشخصات افراد، برنامه های خانواده ها و دغدغه ها و علایقشان را در اختیار قرار دهند. به این دلیل كه افراد در گروه های خانوادگی و خویشاوندی به علت اعتمادی كه به افراد حاضر در گروه دارند، اطلاعات بیشتر و خصوصی تری مرتبط با خود منتشر می كنند كه در شبكه های اجتماعی عمومی این اتفاق به میزان بسیار كمتری رخ می دهد. همین اطلاعات خصوصی خیلی از خصوصیت های شخصیتی، نقاط ضعف، نیازها و دغدغه ها و علاقمندی افراد را تعیین می كند. به علاوه خیلی از روابط خانوادگی می تواند مورد توجه قرار گرفته و شناسایی شود. اطلاعاتی از قبیل محل سكونت و تحصیل فرزندان كه می تواند دست كم توسط گروههای تروریستی بهره برداری شود كه همه این داده ها با استفاده از اطلاعات موجود در تلگرام قابل برداشت خواهد بود. ۲. گروههای همكاران هم می تواند از دیگر منابع دریافت اطلاعات باشد. گفتگوهای كاری و برنامه ریزیهای افراد غالبا در این گروهها انجام می شد كه در بعضی موارد می توانست اطلاعاتی از سیستمهای ادارای كشور را در اختیار پیام رسان تلگرام قرار دهد. اطلاعاتی اعم از مسئولیت های افراد در ادارات، نقاط قوت و ضعف سازمان ها، برنامه ریزی های نادرست و درست توسعه ای و برنامه ها برای مقابله با تحریم و هزاران داده و اطلاعات به ظاهر كم ارزش و پرارزش دیگر. ۳. بعلاوه خیلی از كاربران تلگرام در ایران عضو حداقل چند كانال بودند كه مبحث كانال ها و تعداد بازدیدهایی كه كاربران از هریك انجام می دادند، یكی از داده هایی است كه می توانست علایق افراد را مشخص نماید. علایق تحصیلی-شغلی، گرایش های مذهبی و سیاسی و حتی طبقه اقتصادی افراد همچون اطلاعاتی است كه با استفاده از این داده ها قابل شناسایی خواهد بود. ۴. چت ها و گفتگوهای خصوصی هم منابع مهمی برای داده كاوی محسوب می شوند؛ نوع كلمات و واژگان به كار گرفته شده با افراد مختلف، مدت زمان گفتگو، محتواهای رد و بدل شده، علایق مختلف نسبت به رنگها، غذاها، مكانهای دیدنی و صدها فراداده دیگر (مانند خصوصیت های شخصیتی، میزان استیصال، نشاط، افسردگی و...) می تواند با تحلیل هایی كه روی این داده ها انجام می شود، به دست آید. در مقیاسی كلان تر، الگوی رفتاری ایرانی ها در مواجهه با پدیده ها و رویدادهای مختلف، ذائقه آنها در مورد انواع محتوا همچون فیلم، سریال، خبر، تصویر و آستانه حساسیت و نوع واكنش آنها نسبت به رویدادهای داخلی و جهانی، گروههای مرجع واقعی، سلبریتی ها و افراد تاثیرگذار، كلمات كلیدی پراستفاده و بسیاری موارد دیگر كه افراد ممكن است استفاده كنند هم طی این تحلیلها قابل تعیین است. كاملترین اطلاعات ایرانی ها در طول تاریخ در اختیار تلگرام بدون شك در طول تاریخ تلگرام توانسته است كه جامعترین و كاملترین داده ها برای ترسیم پروفایل رفتاری، اجتماعی و فیزیولوژیكی ایرانی ها به دست آورد كه تحلیل این داده ها می تواند مهمترین صدمه پذیریهای فیزیكی، اجتماعی، رفتاری، نگرشی و فردی ایرانی ها را برای دولتهای متخاصم آشكار ساخته و مبنایی برای سوءاستفاده آنها از این صدمه پذیریها باشد. براین اساس هرچه میزان حضور ایرانی ها در تلگرام گسترش و ادامه یابد، این حجم از داده های جمع آوری شده افزایش خواهد یافت و ترسیم پروفایل شخصی، تحلیل شخصیت و ذهن افراد دارای خطای كمتری خواهد بود، كه این نتایج می تواند به راحتی در اختیار سرویس های خاص دولتی كشورهایی چون آمریكا و رژیم اسرائیل قرار گیرد. در نتیجه اینكه گاه بیان می گردد داده های یك كاربر عادی اهمیت خاصی ندارد و بر همین مبنا افراد نسبت به دراختیار قرار گرفتن داده هایشان حساسیت خاصی ندارند، به صورت آشكار اشتباه است. چراكه آنچه در كلان داده مهم است تجمیع و در كنار هم قرار گرفتن همین داده های بی اهمیت است، نه محتوای تك تك پیامها و یا داده های شخصی یك فرد؛ ازاین رو در عین حالی كه داده یك كاربر می تواند اهمیت چندانی نداشته باشد، اما هنگامی كه در كنار میلیونها كاربر درگیر قرار گیرد، معنادار بوده و می تواند اطلاعات مهمی را در اختیار تحلیل گران قرار دهد. نكته مهم این است كه تلگرام از سپردن هرگونه تعهدی در مورد حقوق كاربران ایرانی خودداری می كند و مشخص نمی باشد كه این داده های كلان (بیگ دیتا) مورد چه پردازشهایی قرار می گیرد؟ منبع درآمد تلگرام تلگرام ظاهرا به فعالیت اقتصادی نمی پردازد و منبع درآمدی حتی با استفاده از پذیرش آگهی هم ندارد.لذا این ابهام وجود دارد كه تأمین مالی تلگرام به چه نحوی انجام می پذیرد و چرا این شبكه پیام رسان چنین امكاناتی را برای كاربران ایرانی به مجانی عرضه می كند. از جانب دیگر آیا می توان مطمئن بود كه داده های كاربران ایرانی در اختیار دولتهای متخاصم بیگانه قرار نمی گیرد؟ با عنایت به اینكه تلگرام از هیچ یك از ابزارهای متداول مانند تبلیغات یا حق عضویت برای درآمدزایی استفاده نمی كند، بطور قطع می توان اظهار داشت كه منبع اصلی درآمد آن فروش اطلاعات كاربران خصوصاً كاربران ایرانی است. قوانین اروپا و آسیا جهت استفاده از داده های كاربران امروزه بحث مهندسی افكار عمومی توسط شركتهای چند ملیتی با تسلط بر داده انبوه ملتها دغدغه نخست خیلی از كشورها شده است. به نحوی كه تحلیلگران پیروزی دونالد ترامپ را در انتخابات ریاست جمهوری امریكا، محصول غفلت از گوگل، فیسبوك و توئیتر می دانند. براین اساس بعد از آنكه اتحادیه اروپا و انگلیس و كشورهای آسیای شرقی نگارش قوانین ضدرمزنگاری و استفاده از داده های كاربران در حوزه ارتباطات را با كلید واژه مبحث نقض حریم خصوصی كاربران آغاز كردند، چند روزی است كه قانون كلی حفاظت از اطلاعات كاربران (GDPR) در اتحادیه اروپا به اجرا درآمده و مقرر است لایحه ای با همین مضمون هم بزودی به تصویب دولت و مجلس ایران برسد.
قانون كلی حفاظت از اطلاعات (GDPR) بخشی از قوانین اتحادیه اروپا درباره پشتیبانی از حریم شخصی تمام افراد ساكن در این اتحادیه است كه شامل صادرات اطلاعات شخصی به خارج از اتحادیه اروپا و حوزه اقتصادی اروپا می گردد. در این زمینه محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات كشورمان با اشاره به اینكه لایحه حفاظت از اطلاعات در ایران به تصویب می رسد، خواهان مذاكرات سازنده با اتحادیه اروپا درباره كمك های متقابل قانونی و فنی در این زمینه شده است. راهكاری در قبال بی تعهدی تلگرام به حقوق كاربران ایرانی صیانت از داده های شخصی یكی از حقوق اولیه كاربران فضای مجازی به حساب می آید و بنابراین است كه كشورهای پیشرفته برای اجبار بسترهای ارتباطی و سرویس دهنده ها به حفاظت از حریم خصوصی كاربران قوانین جدیدی را وضع كرده اند. این درحالی است كه شبكه تلگرام بدون هیچگونه تعهدی برای حفاظت از اطلاعات و داده های كاربران ایرانی، در كشور فعالیت داشته و به نظر می رسد در قبال این بی تعهدی به حقوق كاربران باید راهكاری اندیشیده می شد. معاون مركز ملی فضای مجازی چندی قبل درباره آماره استفاده از تلگرام بعد از متوقف شدن فعالیت آن در ایران اظهار داشت: تعداد بازدیدهای تلگرام تا ۲۸ اردیبهشت از حدود ۲.۵ میلیارد به كمتر از یك میلیارد و تعداد كانال های فعال در این پیام رسان از ۵۳۰ هزار به ۲۷۷ هزار كانال رسید. عباس آسوشه با اشاره به اینكه انحصار تلگرام در كشور برپایه اعداد و ارقام شكسته شده است، اظهار داشت: پیام رسان های داخلی به همت متخصصان جوان داخلی در مدت دو ماه به حدود ۱۰ میلیون كاربر فعال دست پیدا كردند كه این كار بسیار شگرفی است، در حالیكه تلگرام در دو سال اول به همین تعداد كاربر فعال رسیده بود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب