حکمرانی متمرکز هوش مصنوعی چگونه می تواند در ایران موفق شود؟
لینک بگیر: با برنامه ریزی دولت برای تشکیل شورای ملی هوش مصنوعی می توان اظهار داشت که رویکرد توسعه فناوری هوش مصنوعی در ایران از مدل حکمرانی متمرکز پیروی می کند. بررسی تجربه های مشابه در دنیا به ما خواهد اظهار داشت که گام بعدی چیست و برای موفقیت این مدل حکمرانی چه باید کرد
به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، در نیمه آذرماه سال جاری، رییس جمهور در حکمی معاون علمی و فناوری را مأمور تشکیل «شورای ملی هوش مصنوعی» کرد تا هماهنگی و هم افزایی دستگاههای ذی ربط و کنشگران پیشران در حوزه هوش مصنوعی را ایجاد نماید. این اقدام بعنوان گام اول ورود فعالانه دولت به حوزه حکمرانی و توسعه فناوری های هوش مصنوعی است؛ اقدامی با اینکه دیر اما امیدوارکننده. به بهانه ایجاد یک نهاد عالی متمرکز، در این گزارش که به قلم سجاد فلاحتکار، پژوهشگر حوزه حکمرانی فضای مجازی، به تحریر درآمده می خواهیم به مدل حکمرانی متمرکز در توسعه فناوری های هوش مصنوعی نگاهی بیاندازیم.
با توجه به توسعه روز افزون فناوری های هوش مصنوعی و کاربردهای آن، کشورهای دنیا هر یک به نحوی مدلی برای حکمرانی و مدیریت توسعه هوش مصنوعی را در پیش گرفته اند. کشورهایی مانند آلمان یا فرانسه، از مدلی نامتمرکز برای مدیریت توسعه هوش مصنوعی استفاده می نمایند به این معنا که برنامه راهبردی ملی برای توسعه، تدوین شده است و مطایق با آن نیز وزارت خانه ها و نهاد های مختلف را به صورت همزمان بعنوان راهبرِ جزئیاتِ برنامه ملی هوش مصنوعی تعیین کرده اند.
در نوعی دیگر، برخی کشورها وظیفه راهبری توسعه هوش مصنوعی را به یکی از وزارت خانه های خود سپرده اند. در این مدل همینطور امارات نخستین کشوری بود که وزارت خانه ای برای هوش مصنوعی در سال 2017 تاسیس کرد. در یک مدل متمرکز، کشورها در یک نهاد فراقوه ای (انگلستان، استرالیا، ترکیه و... ) و در مواردی مانند آمریکا و چین در بالاترین سطح سیاسی کشور به راهبری توسعه فناوری های هوش مصنوعی می پردازند.
نگاهی به حکمرانی هوش مصنوعی در آمریکا
مطالعه مسیر حرکت هوش مصنوعی در ایالات متحده آمریکا، بعنوان یکی از نخستین بازیگران حوزه هوش مصنوعی و بعنوان بزرگ ترین قدرت حال حاضر این حوزه، بی گمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار خواهد بود. بازیگران اصلی حوزه هوش مصنوعی در آمریکا را میتوان به سه بخش دولت، سازمان های نظامی و امنیتی و بخش خصوصی تقسیم نمود. دولت آمریکا وظیفه تعیین رئوس کلی سیاستگذاری ها و مسیر حرکت هوش مصنوعی را بر عهده دارد و هدف اصلی آن جمع آوری داده، بعنوان سوخت اصلی هوش مصنوعی است.
در بخش نظامی و امنیتی، سازمان ها و نهادهایی همچون وزارت دفاع، آژانس پروژه های تحقیقات پیشرفته دفاعی (دارپا) و آژانس پروژه های تحقیقات پیشرفته هوشمند (یارپا) همراه با سازمان امنیت ملی نقش اساسی را ایفا می کنند. بخصوص سازمان امنیت ملی آمریکا (NSA) پروژه هایی را در دست اجرا دارد تا به واسطه آنها از توانمندی غول های فناوری بخش خصوصی آمریکا در حوزه جمع آوری اطلاعات و گسترش کاربردهای هوش مصنوعی بهره برداری نماید.
دولت آمریکا، سند استراتژیک هوش مصنوعی خویش را در سال ۲۰۱۹ میلادی و با امضای رییس جمهور وقت، تدوین و منتشر نمود. مطابق با این طرح، تمرکز دولت آمریکا باید بر متمرکز ساختن منابع مالی، تقویت امنیت ملی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان باشد. نکته کلیدی این سند آن است که دولت آمریکا را موظف می سازد تا حجم سرمایه گذاری های خود در کاربردهای غیرنظامی و غیردفاعی هوش مصنوعی را به دو برابر افزایش دهد. علت این امر آن است که سیاست گذاران آمریکا به این نتیجه رسیده اند که ضروری است هوش مصنوعی، بعنوان یک ابزار با کاربردهای بشدت گسترده، ابتدا در قسمت های غیرنظامی توسعه یابد تا در ادامه حوزه های نظامی و امنیتی بتوانند از نتایج آن به منظور دستیابی به اهداف خود بهره مند شوند.
رئوس سیاست گذاری های ذکر شده در سند مذکور، شامل سرمایه گذاری بر تحقیق و توسعه، بالفعل نمودن منابع موجود در زمینه هوش مصنوعی، حذف موانع در راه نوآوری، آموزش نیروهای متخصص، وادار ساختن جامعه بین الملل به پیروی از نیات و خواسته های آمریکا و در نهایت استفاده از هوش مصنوعی در خدمات و مأموریت های دولتی است.
نکته حائز اهمیت دیگر آنکه دولتمردان آمریکا به این نتیجه رسیده اند که ضروری است کلیه سازمان های دولتی در کنار سایر سازمان ها و شرکتهای بخش خصوصی به تحقیق و توسعه در حوزه هوش مصنوعی بپردازند. ازاین رو میتوان لیست بلند بالایی از سازمان های دولتی در آمریکا را نام برد که هر یک مشغول به تحقیق در بخشی از کاربردهای هوش مصنوعی بوده و در واقع این حوزه را به موازات یکدیگر توسعه داده و به پیش می برند.
از گوگل تا جمینای
علاوه بر این، ظهور ابرشرکت های آمریکایی در قسمت خصوصی است که با جمع آوری کلیه نیروهای کار و شرکتهای نوپای موفق در حوزه هوش مصنوعی در زیر یک چتر واحد، علاوه بر افزایش سودآوری، این نیروها و شرکت ها را تحت یک مدیریت و سیاستگذاری واحد در جهت پیگیری و تحقق اهداف دولت آمریکا گرد می آورند. در بین این گونه شرکت ها، باید به شرکت آلفابت اشاره نمود که در سال ۲۰۱۵ میلادی با تغییرات عظیم در ساختار مدیریت شرکت گوگل بوجود آمده و بعنوان شرکت بالادستی گوگل مشغول به کار شد.
این شرکت، از آن زمان، با خرید بیشتر از ۳۵۰ شرکت نوپای موفق در حوزه هوش مصنوعی و گردآوری آنها تحت مدیریت خودش، موفق شده است توان بالایی از متخصصین و دانش هوش مصنوعی را تحت کنترل در آورده و از آنها مطابق با اهداف دولت آمریکا بهره بگیرد. در واقع شرکت آلفابت به دنبال ایجاد تنوع در مشاغل، دستیابی به مالکیت شرکتهای موفق حوزه هوش مصنوعی و بیشینه سازی سود از راه ایجاد یک اکوسیستم پویا و بسته است.
نکته حائز اهمیتی که از توجه به سیر حرکت شرکت آلفابت مشخص می شود آن است که این شرکت در ابتدا، در چارچوب شرکت گوگل، بعنوان یک موتور جستجو آغاز به فعالیت نمود که تأثیر بسزایی در جمع آوری داده و نظارت بر داده های موجود در فضای اینترنت داشت و سپس با گسترش فعالیت خود، به مرور به سراغ کاربردهای داده ها و بهره برداری از داده های جمع آوری شده رفته و در نهایت با تغییر ساختار و ایجاد شرکت آلفابت، به بازویی عظیم در خدمت دولت آمریکا تبدیل شد تا به کنترل و نظارت بر شرکتهای موفق هوش مصنوعی در سراسر جهان بپردازد. در حلقه آخر این زنجیره توسعه نیز این شرکت اخیراً از مدل زبانی بزرگ خود با نام Gemini رونمایی کرده است.
به صورت خلاصه، میتوان مدل مدیریت هوش مصنوعی در آمریکا را به این صورت تشریح نمود که دولت آمریکا از راه کمیته SELECT ذیل شورای ملی علم و فناوری (NSTC) بعنوان بالاترین مرجع سیاست گذاری علم و فناوری آمریکا که در کاخ سفید مستقر است، به تعیین و ابلاغ سیاست های اصلی حوزه هوش مصنوعی بخصوص در زمینه تحقیق و توسعه آن می پردازد.
به موازات این مساله، با تشکیل فشار بین المللی، سایر کشورها را مجاب به همراهی با سیاست های خود می نماید. سیاست های وضع شده از جانب کمیته SELECT به سازمان های نظامی و امنیتی همچون آژانس امنیت ملی، وزارت دفاع و سایر سازمان ها ابلاغ می شوند و پروژه های AQUAINT و MDDS آژانس امنیت ملی، ارتباط میان این سازمان و شرکتهای بخش خصوصی را برقرار می کنند. شرکتهای بخش خصوصی، همچون آلفابت، IBM، اپل، مایکروسافت و فیس بوک در جهت سیاست های وضع شده از جانب NSA، به جمع آوری داده ها پرداخته و علاوه بر آنکه از این داده ها به منظور افزایش حوزه تسلط و درآمدهای مالی خود بهره می گیرند، آنها را در اختیار آژانس امنیت ملی آمریکا قرار می دهند تا از آنها در جهت منافع دولت آمریکا بهره برداری نماید.
با الهام از این مدل، در همین گام ابتدایی و با عنایت به عزم جدی دولت ایران در حکمرانی متمرکز و فراقوه ای توسعه هوش مصنوعی، ضروری است با تعریف ابرپروژه های راهبردی و سپردن آن به شرکتهای خصوصی قدرتمند در حوزه ملی، همینطور از ظرفیت سازمان های دفاعی نیز استفاده است. در کنار این امر، ضروری است تا زیست بومی برای شرکتهای نوپا ذیل شرکتهای بزرگ و ابرپروژه های مذکور تشکیل و تقویت شود.
منبع: linkbegir.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب