این ماده پرمصرف می تواند باروری مردان را مختل کند
لینک بگیر: پژوهشگران «دانشگاه سون یات سن» با آزمایش روی جنین موش، اثرات قرار گرفتن در معرض یک روان کننده معمولی را که در پلاستیک ها استفاده می شود، بر باروری مردان بررسی نموده اند.
به گزارش لینک بگیر به نقل از ایسنا و به نقل از ادونسد ساینس نیوز، «بیس (۲-اتیل هگزیل) فتالات» یا «DEHP»، عضوی از خانواده فتالات ها است و یکی از پرمصرف ترین روان کننده ها بشمار می رود که به انعطاف پذیری و دوام بیشتر پلاستیک کمک می نماید. بااینکه DEHP در فرآیندهای تولید پلاستیک بسیار مؤثر است، اما به آسانی از موادی که در آنها گنجانده شده، شسته می شود. این خاصیت منجر به حضور گسترده آن در موارد خیلی از جمله تجهیزات بیمارستانی، بسته بندی مواد غذایی، گردوغبار موجود در هوا و محیط می شود.
این امر دانشمندان را بر آن داشته است تا اثرات DEHP بر سلامتی را در جمعیت هایی مانند جنین ها و کودکان درحال رشد که بیشتر لطمه پذیر هستند، ارزیابی کنند. تعدادی از تحقیقات نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض سطوح بالای DEHP ممکنست به اثرات منفی مانند زایمان زودرس، تغییر زمان بلوغ در پسران و دختران و تاخیر در رشد ذهنی منجر شود.
پژوهشی که بتازگی در «دانشگاه سون یات سن»(SYSU) انجام شده است، نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض DEHP در دوران حاملگی موجب نقص دستگاه تناسلی و کاهش تستوسترون در موش های نر می شود. نتایج این پژوهش نشان داد که بروز مشکلات تولید مثل در موش های نر، با قرار گرفتن در معرض سطح بالایی از DEHP مرتبط می باشد.
«زی کیگن»(Xie Qigen) جراح اطفال و پژوهشگر ارشد این پروژه اظهار داشت: پژوهش ما اهمیت قرار گرفتن در معرض سطوح بالای DEHP قبل از تولد را در ایجاد مشکلات باروری نشان داد.
«اندرسون مارتینو آندراد»(Anderson Martino Andrade) دانشیار «دانشگاه فدرال پارانا»(UFPR) در برزیل که متخصص سم شناسی تولید مثل و فارماکولوژی است و در این پژوهش شرکت نداشت، توضیح داد: جنین ها و کودکان مطمئنا در مقابل فتالات ها و سایر مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز، لطمه پذیرتر هستند. این پژوهش نشان میدهد که اثرات نامطلوب مختلف بر تولید مثل ممکنست ادامه داشته باشند یا در مراحل بعدی زندگی ظاهر شوند.
با افزایش سن، پیری سیستمیک را تجربه می نماییم که نشان دهنده زوال بافت ها و اندام ها همراه با گذشت زمان است. در مقیاس سلولی، پیری به عنوان پیری سلولی شناخته می شود. این یک پروسه فیزیولوژیکی است که در آن، سلول ها ظرفیت تقسیم شدن را از دست می دهند. بااینکه پیری سلولی در بین عملکردهای دیگر به عنوان مکانیسمی برای جلوگیری از تقسیم شدن سلول های لطمه دیده به روشی کنترل نشده عمل می کند و اساسا به عنوان یک مکانیسم ضد سرطان شناخته می شود، اما زمانی که سرعت می گیرد، به نارسایی سریع اندام ها و بیماری منجر می شود.
پژوهشگران دریافتند که DEHP درجه ای از پیری را در نوعی از سلول ها به نام «سلول های لیدیگ»(Leydig cell) موش القاء می کند. این سلول ها بر تولید تستوسترون نظارت می کنند که یک هورمون اصلی مردانه است. سلول های لیدیگ پیر با قرار گرفتن در معرض عامل شیمیایی، کمتر از نیمی از تستوسترون را نسبت به سلول های سالم لیدیگ تولید می کنند. این امر به رشد ضعیف سیستم تناسلی نوزادان موش منجر می شود.
علاوه بر این، نوزادان کاهش «اپیدیدیم»(epididymis) را نشان دادند که اسپرم در آن ذخیره و بالغ می شود. این نقایص در رشد که ناشی از قرار گرفتن موش در معرض غلظت بالای DEHP هستند، به باروری موش های نر در بزرگسالی لطمه می رسانند.
کیگن اشاره کرد که در این آزمایش فقط موش های نر در معرض خطر نبودند. آنها درحال تکمیل کردن یک پژوهش موازی هستند که بگفته آنها به زودی شواهدی را ارائه خواهدنمود در خصوص اینکه روان کننده بر باروری زنان نیز تأثیر می گذارد.
دوز سمی
یک عنصر مهم در سم شناسی، دوز است. یک ماده شیمیایی را می توان مضر در نظر گرفت، اما این فقط در سطوح خاصی امکان پذیر است. یک نمونه از مواد شیمیایی، اتانول است که در نوشیدنی های الکلی وجود دارد و می تواند اثرات کوتاه مدت و بلندمدت را بر بدن داشته باشد. مصرف الکل خصوصاً در حد مزمن آن می تواند به بروز مشکلات جدی سلامتی مانند لطمه کبدی، اعتیاد و افزایش ریسک مبتلاشدن به بیماریهای مختلف منجر شود. همین مورد در مورد DEHP نیز صدق می کند.
شایع ترین نمونه تماس داشتن با DEHP بوسیله غذا صورت می گیرد. دو پژوهش که در سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ منتشر شدند، مقادیر کمی از چندین ماده شیمیایی نگران کننده همچون DEHP را در نمونه های غذایی شناسایی نمودند. در یکی از این تحقیقات مشخص شد که DEHP در ۸۰ درصد از ۶۰ غذا و نوشیدنی متفاوت وجود دارد. فست فود که به شدت فرآوری، بسته بندی و جابه جا می شود، بطور ویژه در معرض روان کننده قرار می گیرد و در حقیقت، ۷۰ درصد اقلام مورد بررسی مانند همبرگر، سیب زمینی سرخ شده، ناگت مرغ، بوریتو و پیتزا پنیر، حاوی DEHP با غلظت بالاتر از حد مجاز بودند.
آندراد اظهار داشت: DEHP به عنوان القاکننده اثرات ضد آندروژنیک (مسدود کردن هورمون های آندروژن) و سمیت تولید مثل در جوندگان شناخته شده است. با این وجود، مهمست که در نظر داشته باشید نتایج به دست آمده از مدلهای حیوانی به آسانی به انسان منتقل نمی شوند.
بگفته این سم شناس، محدودیت اصلی پژوهش کیگن و همکارانش، استفاده کردن از دوز بالای DEHP است که کمتر به میزان قرار گرفتن افراد در معرض آن بصورت روزانه مربوط می شود. این نتایج نشان دهنده اثرات نامطلوب مقدار DEHP هستند که حدود ۱۰۰ هزار برابر بیش از میانگین مصرف حدود ۰.۲۵ میلی گرم در روز برای هر نفر است.
بدین ترتیب، ما نباید انتظار داشته باشیم که اثر سمی DEHP مشاهده شده در این پژوهش، با اثر قرار گرفتن در معرض غلظت های پایین یکسان باشد. آندراد افزود: با این وجود، داده های اپیدمیولوژیک خاصی که مشاهدات غیرتجربی در جمعیت هستند، نشان می دهند بین قرار گرفتن در معرض فتالات ها همچون DEHP و اختلال در رشد وابسته به آندروژن در پسران ارتباط وجود دارد.
این پرسش باقی می ماند که سطح قابل قبول DEHP برای قرار گرفتن در معرض آن چیست؟ آندراد اظهار داشت: بااینکه قرار گرفتن انسان در معرض DEHP و سایر فتالات ها بطور معمول کمتر از دوزهای ایجادکننده اثرات نامطلوب باروری در مدلهای حیوانی است، اما خیلی از پژوهش ها، شواهدی را ارائه کرده اند که نشان می دهند این مواد شیمیایی در صورت ترکیب شدن می توانند اثرات زیادی داشته باشند.
اتحادیه اروپا و آمریکا، استفاده کردن از چندین فتالات همچون DEHP را در محصولات تجاری محدود کرده اند. این کار دقیقا به سبب خطر احتمالی اثرات سمی آنها در دوران رشد و تولید مثل است.
با این وجود، خطر قرار گرفتن در معرض جایگزین های فتالات نیز وجود دارد. آندراد اضافه کرد: بااینکه این جایگزین ها عموما نسبت به فتالات ها کمتر سمی در نظر گرفته می شوند، اما تحقیقات سم شناسی برای اطمینان یافتن از ایمنی آنها باید ادامه یابد.
علاوه بر این، تفاوت های جغرافیایی برای مواجهه با فتالات در کشورهای درحال توسعه وجود دارد. بنظر می رسد که سرعت محدود کردن فتالات و جایگزینی آن با گزینه های ایمن تر، در این کشورها کندتر است.
چه کار باید کرد؟
وقتی از کیگن پرسیده شد که چه نوع مقرراتی باید وضع شوند، او صریح پاسخ داد. کیگن اظهار داشت: برای حفظ محیط زیست و سلامت انسان باید استفاده کردن از این روان کننده را محدود نماییم. در سطح فردی، ما باید تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض روان کننده ها پرهیز نماییم و با بهره گیری از محصولاتی که فاقد DEHP هستند، به حفاظت کردن از غذا و آب بپردازیم.
از طرف دیگر، آندراد معتقد می باشد که برای به حداقل رساندن روبه رو شدن جمعیت های لطمه پذیر مانند جنین ها و کودکان باید اقدامات فردی و جمعی وجود داشته باشد.
این اقدامات شامل در پیش گرفتن عادات سبک زندگی برای کاهش استفاده کردن از پلاستیک، لوازم آرایشی و مواد غذایی فرآوری شده توسط زنان حامله و کودکان و همچنین، اقدامات دولتی برای محدود کردن یا ممنوعیت استفاده از برخی مواد شیمیایی در مواد غذایی و محصولات مصرفی هستند.
این کار به سود کل جمعیت خواهد بود، برای اینکه همانطور که آندراد اشاره نمود، بااینکه جنین ها و کودکان بیشتر مستعد مبتلاشدن به این مواد شیمیایی هستند، اما قرار گرفتن در معرض آنها در طول زندگی می تواند خطر ناباروری و سایر مشکلات سلامتی را در جمعیت افزایش دهد.
این پژوهش در مجله «Advanced Biology» به چاپ رسید.
منبع: linkbegir.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب