یك مطالعه جدید هشدار می دهد؛
تغییر اقلیم و سونامی هایی که از قطب جنوب خواهند آمد
لینک بگیر: یک مطالعه جدید هشدار می دهد که تغییرات آب و هوایی می توانند سبب ایجاد سونامی های مرگبار غول پیکر از قطب جنوب شوند، چونکه لغزش در رسوبات زیر بستر دریای جنوبگان می تواند با گرم شدن اقیانوس ها این سونامی های عظیم را رقم بزند.
به گزارش لینک بگیر به نقل از ایسنا و نقل از اسپیس، یک مطالعه جدید هشدار می دهد که تغییرات آب و هوایی می توانند سونامی های غول پیکری را در اقیانوس جنوبی با بوجودآوردن لغزش های زیر آب در جنوبگان ایجاد کنند.
جنوبگان یا قاره جنوبگان(Antarctica) قاره ای در قطب جنوب زمین است. این قاره سردترین جای زمین است و کمابیش همه سطح آن با یخ پوشیده شده است. جنوبگان پنجمین قاره بزرگ زمین بعد از آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی است، ولی با این وجود کمترین جمعیت انسانی را میان همه قاره ها دارد. همین طور بلندترین میانگین بلندی، کمترین میانگین رطوبت و پایین ترین میانگین دما در بین همه قاره های جهان به این قاره متعلق می باشد.
بیش از ۸۰ درصد از ذخایر آب شیرین کره زمین در جنوبگان قرار دارد. در این قاره، نزدیک به ۳۰ کشور نزدیک به ۷۰ پایگاه پژوهشی دارند که ۴۰ پایگاه سالانه یا همیشگی و ۳۰ پایگاه تابستانی هستند.
حالا دانشمندان با حفاری در هسته های رسوبی صدها متری زیر بستر دریا در جنوبگان دریافتند که در دوره های قبلی گرمایش جهانی(۳ میلیون سال پیش و ۱۵ میلیون سال پیش) لایه های رسوبی سست تشکیل شده و می لغزند تا امواج عظیم سونامی را به سواحل آمریکای جنوبی، نیوزیلند و جنوب شرقی آسیا بفرستند.
از آنجا که تغییرات آب و هوایی اقیانوس ها را گرم می کند، پژوهشگران فکر می کنند این احتمال وجود دارد که این سونامی ها یک دفعه دیگر ایجاد شوند.
جنی گیلز، مدرس هیدروگرافی و اکتشاف اقیانوس در دانشگاه پلیموث در بریتانیا در اطلاعیه ای اظهار داشت: رانش زمینهای زیر دریا یک خطر بزرگ با پتانسیل ایجاد سونامی است که می تواند منجر به تلفات جانی شود.
وی ادامه داد: یافته های ما نشان میدهد که چگونه باید فوراً درک خودرا از چگونگی تأثیر تغییرات آب و هوایی جهانی بر ثبات این مناطق و پتانسیل سونامی های آینده افزایش دهیم.
پژوهشگران برای نخستین بار در سال ۲۰۱۷ در شرق دریای راس(Ross) شواهدی از زمین لغزش های باستانی در جنوبگان پیدا کردند. در زیر این زمین لغزش ها لایه هایی از رسوبات ضعیف مملو از موجودات دریایی فسیل شده به نام فیتوپلانکتون وجود دارد.
دانشمندان در سال ۲۰۱۸ به این منطقه بازگشتند و برای استخراج هسته های رسوبی در اعماق بستر دریا حفاری کردند. این حفاری ها توسط فرو کردن استوانه های بلند و نازکی در پوسته زمین به انجام می رسد که لایه به لایه تاریخ زمین شناسی منطقه را نشان میدهد.
دانشمندان با تحلیل و بررسی این هسته های رسوبی دریافتند که لایه های رسوبی ضعیف طی دو دوره، یکی در حدود سه میلیون سال پیش در گرمای اواسط دوره پلیوسن و دیگری حدودا ۱۵ میلیون سال پیش در طول آب و هوای مطلوب دوره میوسن تشکیل شده اند.
در طول این دوره ها، آب های اطراف قطب جنوب سه درجه سانتی گراد گرمتر از امروز بوده که منجر به انفجار جمعیت جلبک ها شده که بعد از مرگ، بستر دریا را با رسوبی غنی و لغزنده پر کرده اند و این منطقه را مستعد مبتلاشدن به رانش زمین کردند.
رابرت مک کی، مدیر مرکز تحقیقات جنوبگان در دانشگاه ویکتوریا ولینگتون و دانشمند ارشد برنامه بین المللی اکتشاف اقیانوسی Expedition ۳۷۴ که هسته های رسوبی را در سال ۲۰۱۸ استخراج کرد، اظهار داشت: در طول آب و هوای سرد بعدی و عصر یخبندان، این لایه های لغزنده توسط لایه های ضخیم شن درشتی که توسط یخچال ها و کوه های یخ تحویل داده شده بود، پوشانده شدند.
محرک دقیق زمین لغزش های زیر آب در گذشته در این منطقه بطور قطع معین نمی باشد، اما پژوهشگران محتمل ترین عامل را پیدا کرده اند که همان آب شدن یخ های یخچال های طبیعی بر اثر گرم شدن آب و هوا است. آخر دوره های یخبندان دوره ای زمین سبب کوچک شدن و عقب نشینی ورقه های یخی شد و بار صفحات تکتونیکی زمین را سبک کرد و آنها را در فرآیندی به نام «بازگشت ایزواستاتیک» به سمت بالا بازگرداند.
بعد از تشکیل لایه های رسوبی ضعیف به مقدار کافی، رشد قاره ای قطب جنوب زمین لرزه هایی را برانگیخت که موجب شد شن های درشت بالای لایه های لغزنده از لبه فلات قاره بیرون بریزند که همین سبب رانش زمین و ایجاد سونامی شد.
مقیاس و اندازه امواج اقیانوس باستانی معین نمی باشد، اما دانشمندان به دو رانش زیر دریا اشاره می کنند که سونامی های عظیمی را به وجود آورده و موجب تلفات جانی قابل توجهی شده است. اولی سونامی «گرند بنکس» در سال ۱۹۲۹ که امواجی به ارتفاع ۱۳ متر ایجاد کرد و حدود ۲۸ نفر را در سواحل نیوفاندلند کانادا کشت و دوم سونامی در پاپوآ گینه نو در سال ۱۹۹۸ که امواجی به ارتفاع ۱۵ متر ایجاد کرد و ۲۲۰۰ نفر را قربانی کرد.
با توجه به این که لایه های زیادی از رسوب در زیر بستر جنوبگان مدفون شده اند و یخچال های طبیعی بالای آب نیز به آرامی ذوب می شوند، پژوهشگران هشدار می دهند که اگر واقعا ذوب آنها در گذشته موجب ایجاد سونامی ها شده باشد، رانش های زمین و سونامی ها در آینده ممکنست باردیگر اتفاق بیفتند.
مک کی می گوید: همان لایه ها هنوز در فلات بیرونی قاره وجود دارند. بدین سبب برای رخ دادن تعداد بیشتری از این رانش ها نقطه ی شروع است، اما سوال بزرگ این است که آیا محرک این رویدادها هنوز در جریان است یا خیر.
وی ادامه داد: ما بازگشت ایزواستاتیک را به عنوان یک محرک بالقوه منطقی در نظر می گیریم، اما می تواند یک شکست تصادفی باشد یا تغییرات آب و هوایی در جریان های اقیانوسی موجب فرسایش رسوب در محلهای کلیدی در فلات قاره می شوند که می توانند سبب این اتفاق شوند. این ها چیزهایی است که ما می توانیم از مدلهای کامپیوتری برای ارزیابی در مطالعات آتی استفاده نمائیم.
این مطالعه بتازگی در مجله Nature Communications انتشار یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب